• Lahit

    LAHİT NE DEMEK?

    Sarcophagi (Sarcophagus) yani lahit Antik Çağ'da insanların kendi ölümleri için yaptırdıkları, kişinin sosyo-ekonomik durumuna göre, ebat ve süslemeleri değişken olan mezar yapısıdır.
    Daha net bir şekilde açıklamak gerekirse, şöyle söyleyeyim.
    Günümüzde Müslümanlıkta olmayan ama Hristiyanlık ve Musevilik'te bulunan ceviz, meşe veya sedir ağacından yapılma tabut fikrinin Antik Çağ'da uygulanan ilk örneklerinden biridir.
    Lahit ismi Assos dilinde Sarcophagi kelimesinden türemiştir. Sarcophagi'nin kelime anlamı ise et yiyen taş demektir. İnanması her ne kadar zor olsada Sarcophagi, Sarcaphagus kelimesinin çoğul halidir.
    Antik Çağ'da zengin insanlar ölmeden çok önce lahitlerini inşa ettirmeye başlarlardı. Ekonomik durumları ile orantılı, büyük ve gösterişli lahitler yaptırırlardı. Günümüzdeki gibi toprak altına gömülmek yerine, bu lahitler çoğunlukla yüzeyde durur, diğer insanlara sergilenirdi. Yani daha açık bir tabirle konuşmak gerekirse, lahit statü göstergesidir.

    NEKROPOLİS ve LAHİT TİPLERİ

    Nekropolis ya da Nekropol kelime anlamı olarak Yunanca'dan türer ve "Ölü Şehri" demektir. Yani mezarlık. Ancak daha önceden de belirtiğim üzere, bu lahitler gömülmekten ziyade tıpkı bir sergi gibi gözler önünde olurdu.
    Amaç öldükten sonra dahi insanlara ne kadar zengin olduklarını göstermek, öldükten sonra bile prim yapmaktı. Aslında halihazırda günümüzde de bu iş böyle ya neyse.
    LAHİT TİPLERİ
    Anadolu'da genellikle 3 çeşit lahit tipi görürüz.

    1) Lahit: Çoğunlukla tek başına ve kişinin sosyo-ekonomik durumuna göre detaylı süslemelere sahip mezar tipi.
    2) Oda Mezarlar: Büyükçe bir odada birden çok lahitin bulunduğu ve çoğunlukla aile bireylerinin bir ev içerisinde yaşıyormuş gibi görüldüğü mezar odaları.
    3) Tümülüsler: Yığma topraktan yapılan kubbeli gibi görünen mezarların içerisine yerleştirilen lahitler.
    Özetle paranıza göre nasıl bir mezarınız olacağına siz karar veriyordunuz. Yani değişen fazla bir şey yok.

    DİN LAHİT İLİŞKİSİ

    Şimdi geldik en hassas noktaya...
    Öncelikle tek Tanrılı dinlerin hiçbirinde en başta tabutla gömülme diye bir seçenek yoktur. Her dinin ölü gömme teknikleri ufak farklarla hemen hemen aynıyken, 1200'lerde bir statü durumu oluşur. Dinde asıl amaç bedenin toprağa en çabuk şekilde karışmasıdır. Yani İngilizce'de "Spiral of Life", Türkçe'de "Hayat Döngüsü" olarak tanımladığımız, "Topraktan geldik toprağa döneceğiz" mantığıdır. Bunun da en kolay şekilde olabilmesi için tabut olmadan direk kefen ile gömülmedir.
    Ancak o başından beri belirtiğimiz canı çıkacısa statü, günümüzde de ceviz, meşe, sedir tabutlar olarak karşımıza çıkmaktadır.

    LAHİT ÖRNEKLERİ

    Eğer Anadolu'da lahitlerin en güzel örneklerini görmek, zenginliğin nasıl bir şey olduğunu anlamak isterseniz,
    Hierapolis (Pamukkale), Termessos, Antiphellos (Kaş), Antalya Arkeoloji Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzesi gibi ören yerleri ve müzelere gitmenizi şiddetle tavsiye eder, bu yazımı da burada bitiririm.