• Antiphellos'tan Kaş'a

    ANTIPHELLOS NEREDE ve NE DEMEK?

    Antiphellos isminden bahsetmeden önce, Phellos'un anlamından bahsetsek daha iyi olacak sanırım.

    Phellos kelimesi Taşlık alan anlamına gelmektedir, bazı kaynaklarda ise Phellos'un aynı zamanda bir ağaç kabuğu türü olduğundan da bahsedilir.

    Bu arada,     Phellos Antik Kenti Kaş merkeze 10 km. uzaklıktadır. Eğer oraya kadar çıkmak istiyorsanız Çukurbağ'dan direk olarak yürümeniz lazım. Ancak size ufak bir uyarı, sağlam ayakkabılarla ve uzun bir pantolon giyinerek çıkmanız. Aksi takdirde baya canınız yanabilir. Eee adı üzerinde 'Taşlık Alan', dikenli bitkiler, vahşi böcekler, zehirli hayvancıklar var oralarda.
    Ne kadar yumuşatmaya çalışsamda olmayacak değil mi? O yüzden laylaylom giyinmeyin, kendinizi incitmeyin...İyi bir yürüyüş ayakkabısı kesinlikle şart

    Gelelim Antiphellos'un anlamına;

    Anti-Phellos, Karşı-Phellos anlamına gelmektedir. Karışıklığı gidermek için söylüyorum Phellos ve Antiphellos iki ayrı şehirdir. Çoğu insan maalesef Antiphellos'u, Phellos kenti ile aynı yer olarak idrak ediyor. Bunun ana nedenlerinden bir tanesi de bir çoğumuzun Antiphellos'un Likya dilindeki adını bilmememizden kaynaklanıyor. Antiphellos'un Likya dilindeki adı Habesos'tur.
    Peki nasıl oldu da Habesos oldu Antiphellos?

    Phellos kentinin limanı olarak, onun karşısında, deniz kenarında bulunduğu için sonradan Anti-Phellos olarak adlandırılmış. Dedik ya Karşı-Phellos...

    Ancak burada başka bir durum daha söz konusu, Roma yollarını derleyen Ortaçağ eseri Tabula Peutingeria adlı eserde Antiphellos'tan Antifillon olarak bahsetmektedir. Bunu da şöyle bir köşeye bırakayım.

    Peki, daha güzel bir soru. Anti-Phellos nasıl oldu da Kaş oldu?

    Bence en eğlenceli kısmı burası, Anti-Phellos aslında, Kaş'a ilk gelenlerin sürekli zorlanarak söylemeye çalıştıkları Andifli kelimesini türetti. Bu isim Selçuklu döneminde kullanıldı...

    Cumhuriyet Dönemine gelindiğinde, Türkiye'de şehir isimleri birbir değiştirilmeye başlandı. Birçok şehirin ismi 1923 - 1933 yılları arasında değiştirilerek şuan ki hallerini aldılar.

    Kaş ismi ise ilçenin şeklinden dolayı, bir kaşı andırmasından ötürü bu isme layık görüldü. Hatta karşıda bulunan Meis Adasının, göze benzemesinden dolayı bu ismin verildiğine dair rivayetlerde mevcuttur. Kesin bir şey söylemek güç...

    ANTIPHELLOS TAM OLARAK NERESİ?


    Eğer Kaş'a geldiyseniz, Antiphellos'un üzerinde duruyorsunuz demektir.
    Yani bugün ki modern Kaş ilçesi, büyük oranda Antiphellos kentinin antik yerleşim alanı üzerine kurulmuştur.

    Asıl yerleşim alan Kaş'ta iskan edilmemiş yerlerden bir tanesidir. Bir tepe şeklinde olup, Bucak Limanı, Kaş Limanı arasında kalan tepe olarak düşünülmelidir.

    Daha kolay bir anlatımla     Kaş Tiyatro'yu biliyorsunuz değil mi? Hah işte orası...

    Kaş Tiyatrosu: M.Ö.1. yüzyılda inşa edilmiş ve 4.000 kişi kapasitelidir. M.S. 141'de gerçekleşen deprem sonrasında zarar görmüş ve yenilenmiştir. Tipik bir Helenistik Tiyatrodur.
     Antik yerleşimin çekirdeği Akropolis tepesinin güneydoğusundadır. Burada kayaya oyulmuş evler ve yapılar için açılmış teras yapıları, zeytin yağı işlikleri ve kaya merdivenleri görülebilmektedir.

     Kayalık sırtın ortasında, üç tarafı stoa ile çevrilmiş, batıda dükkanları doğuda ise bir holü bulunan Antik yerleşimin çekirdeği Agora yer almaktadır. Modern yerleşimin içinde Uzun Çarşı'da yer alan, iki katlı, semerdam kapaklı ve üzerinde Likçe yazıtı olan Lahit görülmeye değerdir. Bunun dışında modern yerleşimin doğusunda, deniz içinde ya da kıyıda Roma Dönemi lahitlerini görebilirsiniz...

    Evet sırada tarih var sıkılmadıysanız okumaya devam edin bakalım...

    ANTIPHELLOS'UN TARİHİ


    Antiphellos yani o zamanlarda ki adıyla Habesos M.Ö.4. yüzyılın ikinci yarısında ya da erken 3. yüzyılda başlı başına bir şehir olarak karşımıza çıkar. Hatta bir liman kenti olarak o kadar güçlü bir haldedir ki, M.Ö. 200 ila 168 yılları arasında sikke bastıklarını biliyoruz.

     Adamlar darpane gibi çalışmışlar, para sağlam, liman kentisin, deniz ticaretinden iyi para kazanmış olacaklar ki, aranan şehirlerden bir tanesi haline gelmişler ve M.Ö.168 ile M.S.43 yılları arasında Likya Birliğine, Phellos ile beraber katıldıktan sonra, bu sefer de birlik için sikke basmışlardır.

    Peki paranın kaynağı neydi? Neden bu kadar önemli bir ticaret kenti oldu?

    Bunu en iyi     Plinius (Gaius Plinius Secundus Maior. Yazar ve filozof. Plinius, insanlık tarihinin ilk ansiklopedisi olan 'Doğa Tarihi'nin yazarıdır. M.S. 1. yüzyılda yaşamıştır.) açıklamış olsa gerek. Plinius, en yumuşak süngerlerin Antiphellos çevresinden çıkarılanlar olduğunu söylemiştir.

     ÖNEMLİ NOT: Sünger maalesef ülkemizden artık çok çıkartılamıyor ama Kaş'ın yerlileri veya eskiden beri burada yaşayanları süngerin Kaş Limanının oradan çıkartıldığını hatırladıklarını hatta 1980'lerin sonlarında limanın bir uçtan bir uca kadar süngerle dolup taştığını söylerler...

    Sadece Plinius değil tabii ki Antiphellos'tan bahseden, ünlü coğrafyacı     Strabon (Yunan tarihçi, coğrafyacı ve filozof. M.Ö. 1. yüzyılda Amasya'da doğmuştur. Tahmini olarak, M.S. 18-19 yılları arasında 17 kitaptan oluşan 'Geographika'yı yazmıştır.) Antiphellos'tan, Meis adasının karşısındaki şehir olarak bahsetmiştir.

    M.S. 141 depreminde     Likya'da gerçekleşen depremde, Antiphellos da büyük zarar görmüş. kente Rhodiapolis’li Opramoas’ın 5.000 denaria (M.Ö. 211'de Roma'da yürürlüğe giren gümüş sikke) yardımda bulunmuştur. Hoş Opramoas tüm Likya kentlerine az çok para yardımında bulunmuştur. Resmen para ganiymiş. Öyle ki Rhodiapolis dediğimiz yer aslında Antalya'nın Kumluca ilçesinde bulunur. Birçok kaynakta, M.S. 2. yüzyılda Likya'da yaşamış en zengin adam olduğu yazmaktadır. Aga bu nasıl bir para, Kyaneae'ye 15.000, Tlos'a ise 60.000 denaria vermiştir. Bunlar sadece bağış yanlış anlamayın...

     Neyse konumuza dönelim... Antiphellos M.S. 3. yüzyılda III. Gordianus ve eşi Tranquillina döneminde de yine sikke basmıştır. Resmen darpane diyorum inanmıyorsunuz...

    Sonrasında Roma'nın Hristiyanlaşması ve psikoposluk merkezlerine olan ihtiyacın artması sonucunda Antiphellos M.S. 9. yüzyıla kadar Myra (Demre) metropolitliğine bağlı bir piskoposluk merkezi olarak yaşamını sürdürmüştür.

    Selçuklu Döneminde de, önceden de yazdığım üzere adı Antiphellos'tan Andifli'ye çevrilmiş ama eski önemli ve şaşalı hayatından pek eser kalmamıştır.

    Kaş'a geldiğinizde artık başka bir bilgiye ihtiyacınız olacağını sanmıyorum.

    GEZME ZAMANI

    Artık geriye sadece Kaş'a gelip gezmek kalıyor. Daha detaylı bilgi isterseniz yakında açılacak olan biblografya sayfasında adı geçen kitapları alabilirsiniz.



    En Çok Okunanlar___________________
    Kaş   Gizli Kaş

    Xanthos Tiyatro   Xanthos'un Hikayesi

    Dalış   Scuba Dalış Kuralları

    Kaş Tekne Turu  Kaş Tekne Turları

    Yakında Gelecek KaFaLar ___________


    Beşiktaş Kafası